Thực hiện Kế hoạch số 1699/KH-PGDĐT ngày 18/11/2024 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Hồng về hoạt động Hội đồng bộ môn cấp trung học cơ sở năm học 2024 – 2025, chiều ngày 04/04/2025, Tổ bộ môn Lịch sử và Địa lí đã tổ chức sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu vận dụng tiếp cận STEAM để thiết kế và tổ chức dạy học.
Tiết dạy minh họa được thực hiện với môn Lịch sử và Địa lí lớp 6 (phân môn Địa lí) qua “Chủ đề: Mô hình tám hành tinh trong Hệ Mặt Trời”. Mục tiêu của buổi sinh hoạt là giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên môn và thông qua thực hành, ứng dụng. Qua đó, học sinh vừa học được kiến thức khoa học, vừa học được cách vận dụng kiến thức đó vào thực tiễn.
Đến dự buổi Hội giảng có ông Dương Văn Nhận – Chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Hồng, ông Nguyễn Tấn Đạt – Phó Hiệu trưởng Trường THCS Thông Bình, bà Phạm Thị Kim Phương – Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi, ông Nguyễn Mạnh Hải – Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Quang Diêu và ông Lê Bảo Nhân – Tổ trưởng Tổ bộ môn Lịch sử và Địa lí và giáo viên dạy bộ môn Lịch sử và Địa lí các trường trong huyện Tân Hồng.
Ông Dương Văn Nhận, Chuyên viên phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Hồng (thứ hai từ bên trái) tham dự buổi sinh hoạt chuyên môn cùng Tổ bộ môn Lịch sử và Địa lí
Giáo dục STEAM đề cao đến việc hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho người học. Trong mỗi bài học theo chủ đề STEAM, học sinh được đặt trước một tình huống có vấn đề thực tiễn cần giải quyết liên quan đến các kiến thức khoa học. Để giải quyết vấn đề đó, học sinh phải tìm tòi, nghiên cứu những kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến vấn đề (qua sách giáo khoa, học liệu, thiết bị thí nghiệm, thiết bị công nghệ) và sử dụng chúng để giải quyết vấn đề đặt ra. Hiểu rõ điều đó, Tổ bộ Môn Lịch sử và Địa lí thảo luận và chọn thầy Nguyễn Văn Thanh cùng học sinh lớp 6A1 Trường THCS Tân Phước đã thực hiện chủ đề STEAM (phân môn Địa lí): Tạo mô hình tám hành tinh trong Hệ Mặt Trời.
Thầy Nguyễn Văn Thanh, giáo viên Trường THCS Tân Phước thực hiện tiết dạy minh hoạ
STEAM đề cao một phong cách học tập mới cho người học, đó là phong cách học tập sáng tạo. Học sinh lớp 6A1 vào vai trò của một nhà phát minh, nên các em đã hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị; biết cách mở rộng kiến thức; biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho phù hợp với tình huống có vấn đề mà các em đang phải giải quyết.
Dạy học STEAM chủ đề trên được cụ thể hóa qua các bước: Nghiên cứu và xác định vấn đề, chọn giải pháp, chế tạo mô hình, thử nghiệm và đánh giá, chia sẻ thảo luận, điều chỉnh thiết kế.
Thông qua tiết học trên, học sinh được trải nghiệm thực tế các kiến thức liên môn Công nghệ, Mỹ thuật, Khoa học tự nhiên để chế tạo mô hình các sản phẩm. Nhờ đó, học sinh thấy được giá trị, ý nghĩa, sự liên kết và ứng dụng thực tế của các kiến thức, kỹ năng đã học thuộc nhiều môn học trong chương trình giáo dục phổ thông nhằm giải quyết nhiều vấn đề trong thực tế.
Học sinh thực hiện sản phẩm
Học sinh thử nghiệm sản phẩm
Học sinh báo cáo sản phẩm
Sản phẩm của học sinh thực hiện trong tiết học STEAM
Với giáo viên dự giờ, họ có cơ hội quan sát thực tế việc học của học sinh, ghi nhận cụ thể thái độ, sự hứng thú và mức độ tham gia của các em trong giờ học cũng như hiệu quả của phương pháp dạy học được áp dụng. Cuối cùng, sau tiết dạy, giáo viên cùng nhau thảo luận, đánh giá, chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra những đề xuất để cải thiện phương pháp giảng dạy. Việc đánh giá giờ dạy chuyển trọng tâm từ việc tập trung vào hoạt động của giáo viên sang chú trọng đến hiệu quả hoạt động học tập của học sinh. Qua các buổi thảo luận để lựa chọn tiết dạy, thảo luận xây dựng kế hoạch bài dạy trước đó và qua dự giờ tiết dạy minh hoạ này, giáo viên có thể cùng nhau phân tích những điểm mạnh và hạn chế, từ đó tìm ra cách thức dạy học phù hợp hơn.
Giáo viên dự giờ quan sát hoạt động học của học sinh
Giáo viên phát biểu thảo luận, chia sẻ ý kiến đóng góp về tiết dạy minh họa
Phát biểu tại buổi sinh hoạt, ông Dương Văn Nhận đã đánh giá rất cao tinh thần làm việc của Tổ bộ môn cũng như sự sáng tạo của Thầy Nguyễn Văn Thanh trong tiết dạy minh họa. Ông nhấn mạnh đến hiệu quả tiết dạy thông qua việc giáo viên thiết kế các hoạt động học tập làm sao để học sinh hoạt động thật nhiều và hiệu quả, phát huy tính tích cực của học sinh. Giáo viên tiếp cận STEAM theo hai hướng: tích hợp hoặc độc lập. Đồng thời, giáo viên cũng cần quan tâm đến thời gian thực hiện, cần có tiêu chí đánh giá trước khi yêu cầu học sinh thuyết trình. Giáo viên cần điều chỉnh sản phẩm và chuẩn xác kiến thức cho học sinh.
Ông Dương Văn Nhận, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo Tân Hồng phát biểu ý kiến nhận xét và định hướng trong buổi sinh hoạt chuyên môn
Dạy học STEAM cung cấp cho học sinh các tình huống, bối cảnh đa dạng và phong phú đòi hỏi sự phát triển, vận dụng nhiều tri thức kĩ năng, cho phép học sinh tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề theo các cách khác nhau nhằm đạt được kết quả tốt hơn. Có thể khẳng định rằng dạy học STEAM đã đem lại một trải nghiệm mới mẻ, lí thú và bổ ích và góp phần năng cao chất lượng giáo dục và đánh giá năng lực và phẩm chất học sinh qua bộ môn Lịch sử và Địa lí.
Người viết bài: Trần Thị Kim Tuyền – Thư ký Tổ bộ môn, Giáo viên Trường THCS Tân Hộ Cơ
Nguồn: Tổ bộ môn Lịch sử và Địa lí, Hội đồng bộ môn cấp THCS huyện Tân Hồng