KẾ HOẠCH

Phát triển Văn hóa đọc gắn với Thư viện xanh, Thư viện số

trong các cơ sở giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông

giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn huyện Tân Hồng

Căn cứ Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, về đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi;

Thực hiện các Kế hoạch số 183/KH-UBND, ngày 02/8/2021 về việc thực hiện Đề án “Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030” trên địa bàn huyện Tân Hồng; Kế hoạch số 251/KH-UBND ngày 06/10/2021 của Ủy ban nhân dân huyện Tân Hồng về việc Thực hiện đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đạn 2021-2030” trên địa bàn huyện Tân Hồng; Kế hoạch số 50/KH-UBND ngày 16/02/2023 của Ủy ban nhân dân huyện Tân Hồng về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, về đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi trên địa bàn Huyện.

Phòng Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Tân Hồng xây dựng Kế hoạch Phát triển Văn hóa đọc gắn với Thư viện xanh, Thư viện số trong các cơ sở giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn huyện Tân Hồng (gọi chung là trường học) với các nội dung như sau:

1. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
2. Mục đích

– Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc rộng rãi trong học sinh; tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, vốn tài liệu, cải thiện môi trường đọc; tạo cơ hội để tất cả học sinh đều được tiếp cận với văn hóa đọc nhằm xây dựng “xã hội học tập”, phát triển nguồn nhân lực, đồng thời xây dựng văn hóa, con người Đồng Tháp nghĩa tình, năng động, sáng tạo.

– Tổ chức triển khai hiệu quả Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi (gọi tắt là Chỉ thị số 20/CT-TTg). Hình thành thói quen đọc sách và phát triển văn hóa đọc, đặc biệt là phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi, góp phần thúc đẩy, xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời. Lan tỏa và thu hút sự hưởng ứng tích cực của toàn ngành đối với việc xây dựng và phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho đối tượng là học sinh trên địa bàn Huyện.

– Tăng cường công tác quản lý nhà nước trong trường học trong xây dựng môi trường văn hóa đọc trên cơ sở kiện toàn, củng cố mạng lưới thư viện, nhân rộng mô hình phát triển văn hóa đọc, đổi mới hoạt động của thư viện trường học, xây dựng kỹ năng thông tin cho người sử dụng gắn với việc chuyển đổi số; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư cho phát triển văn hóa đọc.

2. Yêu cầu

– Đổi mới, đa dạng các hoạt động của hệ thống thư viện trường học. Kết nối việc luân chuyển sách giữa thư viện trường học với thư viện huyện, tỉnh và toàn quốc.

– 100% thư viện trường học đảm bảo đạt các tiêu chuẩn theo Thông tư số 16/2022/TT-BGDĐT quy định tiêu chuẩn thư viện cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông.

– 100% trường học có Thư viện xanh và Thư viện số hoạt động hiệu quả.

– 100% trường học có tổ chức các hoạt động khuyến đọc; có tổ chức hoặc tham gia các cuộc thi về sách trong năm học.

1. NỘI DUNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
2. Xây dựng thư viện đạt chuẩn

Tiếp tục đổi mới hoạt động thư viện là yêu cầu cấp thiết hàng đầu để phát triển văn hóa đọc trong nhà trường. Hình thức tổ chức và hoạt động thư viện cần được thường xuyên nghiên cứu để đổi mới, sáng tạo. Tất cả trường học phải đạt các chỉ tiêu sau:

– 100% trường học có thư viện. Trong đó, có 70% thư viện trường học đạt tiêu chuẩn mức độ 1; 50% thư viện trường phổ thông đạt tiêu chuẩn mức độ 2 trở lên.

– 100% trường học có “Thư viện xanh”, “Thư viện số” và được cung cấp dịch vụ internet miễn phí.

– Phấn đấu 100% cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh (HS) được sử dụng, khai thác tài nguyên thông tin, có 80% thường xuyên sử dụng hệ thống thư viện trường học để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí.

– Phấn đấu đến năm 2025, mỗi lớp học đều có màn hình hoặc máy tính kết nối mạng phục vụ khai thác tài nguyên thông tin.

– Nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin vào thư viện trường học.

2. Xây dựng Thư viện xanh, Thư viện số

– Xây dựng Thư viện xanh nhằm tạo không gian xanh để quá trình đọc sách diễn ra thuận lợi hơn, học sinh có nhiều cảm hứng và sự yên tĩnh để thẩm thấu giá trị mà sách mang lại. Thư viện phải được cập nhật, lựa chọn, bổ sung các đầu sách phù hợp tạo nên kho sách đa dạng, phong phú, sắp xếp sách khoa học theo từng chủ đề, từng mảng cụ thể để học sinh dễ dàng tra cứu và lựa chọn. Thư viện số nhằm số hóa sách – tài liệu, thường xuyên cập nhật sách hay lên hệ thống website của trường, fanpage, zalo của thư viện để học sinh có thể đọc trực tiếp bằng điện thoại, máy tính; thông qua các phương tiện nghe – nhìn sẽ tạo hiệu ứng tốt hơn.

– Tổ chức Hội thảo “Vai trò của Thư viện xanh, Thư viện số đối với sự phát triển Văn hóa đọc trong các cơ sở giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông” với các nội dung trọng tâm:

+ “Thư viện xanh, Thư viện số” giúp học sinh phát huy sự sáng tạo, khơi dậy niềm yêu thích đọc sách, phát triển năng lực tự học, tự hình thành thói quen đọc, nuôi dưỡng sự thân thiện cởi mở giữa thầy và trò trong trường học.

+ “Thư viện xanh, Thư viện số” giúp học sinh dễ dàng tiếp cận với sách báo, tạo hứng thú đọc sách, góp phần phát triển văn hóa đọc trong môi trường học đường, rèn luyện thói quen đọc sách để tiếp thu, trau dồi tri thức.

+  Các hình thức tổ chức, xây dựng “Thư viện xanh, Thư viện số” phù hợp trong các cơ sở giáo dục mầm non và trường phổ thông trên địa bàn huyện Tân Hồng.

3. 3. Phát động chuyên đề thi đua “Xây dựng Thư viện xanh, Thư viện số” trong trường học

3.1. Thư viện xanh

– Diện tích bao gồm các khu, phòng, góc đọc sách trong các trường có diện tích tối thiểu:

+ Trường mầm non, mẫu giáo: từ 73 m².

+ Trường tiểu học và tiểu học – trung học cơ sở (TH-THCS): từ 132 m².

+ Trường trung học cơ sở (THCS): từ 156 m².

– Tiêu chí:

+ Mô hình thư viện xanh được xây dựng theo tiêu chí: bền vững, thân thiện, gần gũi với thiên nhiên để giúp các em có tinh thần học tập thoải mái, dễ dàng trao đổi tri thức, góp phần hình thành thói quen tự học, tự nghiên cứu, nâng cao chất lượng dạy và học.

+ Khu vực đọc sách phải đảm bảo có tủ sách, mái che, chỗ ngồi phù hợp, an toàn, vệ sinh và văn hóa.

+ Được kết nối với phần mềm quản trị thư viện.

– Hiệu quả:

+ Có sự tham gia tích cực, chủ động của học sinh, giáo viên, cha mẹ học sinh và các thành viên trong cộng đồng. Học sinh trực tiếp tham gia vào việc bài trí, quản lý và tổ chức thư viện thể hiện vai trò làm chủ.

+ Thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa tại thư viện như: “Tiết đọc sách”, “Ngày đọc sách”, “Tuần đọc sách”, “Thi kể chuyện/viết/vẽ theo sách”. Giới thiệu sách theo chủ đề; giao lưu các trò chơi dân gian; sinh hoạt Đội; khen thưởng, biểu dương học sinh có thành tích trong việc tích cực tham gia các hoạt động khuyến đọc.

3.2. Thư viện số

Phát triển Thư viện số trên cơ sở phát triển Thư viện truyền thống của trường theo hướng số hóa và tự động hóa nguồn tài nguyên thông tin nhằm cung cấp các dịch vụ hỗ trợ người dùng tiếp cận và khai thác thông tin hiệu quả.

Yêu cầu trường phải có tài khoản Thư viện số gồm:

– Tài khoản Admin: do trường quản lý.

– 100% cán bộ quản lý, giá viên và nhân viên có tài khoản thành viên.

– Tài khoản học sinh: trường tiểu học, TH-THCS có 60%; trường THCS có 90% số học sinh toàn trường có tài khoản học sinh.

– Thư viện số của trường phải đảm bảo liên thông với các thư viện huyện và thư viện trường học trong toàn huyện.

4. Tổ chức các hoạt động khuyến đọc, hình thành và phát triển thói quen đọc sách

– Giáo viên phải là tấm gương đọc sách cho học sinh: nếu thầy cô có thói quen đọc sách, trẻ sẽ xem thầy cô là tấm gương và bắt chước theo những hình ảnh mà các em thấy hằng ngày. Do đó, hình thành thói quen  đọc sách không chỉ ở học sinh mà chúng ta, mỗi thầy cô giáo phải làm sao thực sự là một tấm gương về ý thức đọc sách.

– Giáo viên trên cơ sở rà soát và đối chiếu với nội dung chương trình các bộ môn và hoạt động giáo dục để hướng dẫn học sinh cách khai thác nguồn tài nguyên của thư viện, thúc đẩy ý thức tự giác đọc sách, hình thành thói quen đọc sách để giải quyết nhiệm vụ học tập. Giáo viên cũng cần hướng dẫn học sinh cách tra cứu thông tin và đọc sách báo qua mạng internet, mạng xã hội đúng cách, biết lựa chọn sách có giá trị để đọc, biết sàng lọc để tiếp nhận thông tin. Đồng thời, kết hợp một cách hợp lý giữa kiểm tra lý thuyết và kiểm tra thực hành, tăng cường đưa vào đề kiểm tra các câu hỏi mở, nội dung gắn với các vấn đề thời sự của quê hương đất nước, quốc tế để hình thành trong học sinh thói quen đọc, tìm hiểu, quan tâm đến các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội.

– Tổ chức 01 tiết đọc sách/tuần tại trường.

– Tổ chức 02 nội dung/năm học/trường bao gồm: “Ngày đọc sách”, Tuần đọc sách”, “Giới thiệu sách theo chủ đề”, “Thi kể chuyện/viết/vẽ theo sách”, “Hội chợ sách”,… để giúp HS có nhiều trải nghiệm dần hình thành niềm đam mê trong việc “đọc”.

– Giới thiệu sách mới, tấm gương đọc sách, hình ảnh các hoạt động, cuộc thi về sách,… trên website của trường hàng tuần. Khuyến khích học sinh và cha mẹ học sinh cùng tham gia hoạt động và viết bài đăng website.

5. Tạo điều kiện thuận lợi, thu hút HS tham gia đọc sách dễ dàng mọi lúc, mọi nơi

– Xây dựng thư viện xanh ngay tại sân trường nhằm thu hút học sinh tham gia đọc sách một cách thuận tiện, thân thiện và nhanh nhất.

– Tạo không gian đọc sách thu hút: nơi đọc sách có thể “Góc thư viện”, “Vườn cổ tích”, “Không gian đọc sách, tương tác và sinh hoạt Đội”, là hành lang, gốc cây, …. nhưng thân thiện, an toàn.

– Xây dựng các câu lạc bộ đọc sách trong trường phổ thông. Qua đó, thường xuyên cho HS viết cảm nhận về những quyển sách đã đọc.

– Xây dựng kế hoạch “Mỗi tuần một quyển sách” hoặc “Mỗi tháng một quyển sách” có thể phối hợp giữa Nhân viên thư viện với Tổng phụ trách Đội và giáo viên Mỹ thuật tổ chức vẽ tranh theo sách hoặc kể chuyện theo sách.

– Hàng năm, có Kế hoạch tổ chức “Ngày sách và Văn hóa đọc” để HS giao lưu, trao đổi sách với nhau; lễ phát động “Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời” một cách hiệu quả trong phát động “Văn hóa đọc” trong nhà trường.

– Tiếp tục phát động sâu rộng trong học sinh các lớp tham gia các cuộc thi phong trào: Đại sứ văn hóa đọc, Quyển sách tôi yêu, các cuộc thi quay video, giới thiệu sách nhằm mang đến sân chơi hấp dẫn, thú vị, tránh đơn điệu, nhàm chán.

6. Đa dạng hóa số lượng sách:

– HS có thể đọc sách trên bản giấy, trên máy tính và cả điện thoại thông minh. Việc tận dụng sự phát triển văn hóa đọc trên nền tảng các mạng xã hội như facebook, youtube…, là một giải pháp cực kỳ hiệu quả, ít tốn kém và dễ thu hút HS.

– Tạo sự liên kết giữa các thư viện trong các trường phổ thông, các Trung tâm Văn hóa – Học tập cộng đồng và thư viện huyện, tỉnh nhằm chia sẻ kinh nghiệm, luân chuyển tài liệu phong phú, đa dạng.

– Tích cực xã hội hóa nguồn sách, trao đổi sách để nguồn sách thêm phong phú.

– Tổ chức Hội chợ sách hàng năm.

7. Kiểm tra và báo cáo kết quả thực hiện.

– Phòng Giáo dục và Đào tạo sẽ tiến hành kiểm tra đột xuất, xen lồng kiểm tra chuyên đề thường xuyên trong năm.

– Công tác báo cáo yêu cầu nhà trường thêm nội dung văn hóa đọc báo cáo định kì hàng tháng.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN KẾ HOẠCH

Từ nguồn ngân sách nhà nước theo quy định về phân cấp ngân sách nhà nước; nguồn tài trợ, viện trợ, tặng cho, đóng góp từ tổ chức, cá nhân trong và nước ngoài theo quy định của pháp luật và các nguồn thu hợp pháp khác.

1. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
2. Phòng Giáo dục và Đào tạo

– Chủ trì, phối hợp các phòng, ban, ngành, Uỷ ban nhân dân các xã, thị trấn tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch; tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá, tổng hợp báo cáo sơ kết, tổng kết việc thực hiện Kế hoạch.

– Chỉ đạo rà soát, kiện toàn hệ thống thư viện trường học; xây dựng và phát triển nguồn học liệu mở.

– Phân công lãnh đạo phụ trách giám sát việc thực hiện kế hoạch này là Trưởng phòng, công chức phụ trách tham mưu là ông Trương Khắc Dũng.

– Tham mưu UBND huyện tổ chức Chuyên đề thi đua “Xây dựng Thư viện xanh, Thư viện số” trong trường học; các Hội thi “Giới thiệu sách”, “Hội chợ sách” cấp huyện.

– Phối hợp với Phòng Văn hóa và Thông tin huyện triển khai các mô hình phát triển văn hóa đọc; thư viện lưu động; công tác luân chuyển sách báo, tổ chức hội thi “Giới thiệu sách”, tổ chức hoạt động gắn liền với kỹ năng đọc sách và tìm hiểu sách cho các em.

– Tham mưu UBND Huyện xử lý Hiệu trưởng thiếu trách nhiệm trong việc triển khai, thực hiện Thư viện xanh, Thư viện số gắn với Văn hóa đọc tại đơn vị trường.

2. 2. Các trường Mầm non, Mẫu giáo, Tiểu học, Tiểu học – Trung học cơ sở và Trung học cơ sở

– Xây dựng Kế hoạch Phát triển Văn hóa đọc gắn với Thư viện xanh, Thư viện số trong trong đơn vị, trong đó có bố trí nguồn kinh phí xây dựng “Thư viện đạt chuẩn”, “Thư viện xanh”, “Thư viện số” và các hội thi, hoạt động thư viện của đơn vị.

– Phân công cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên phụ trách thực hiện.

– Xây dựng Kế hoạch thi đua chuyên đề “Xây dựng Thư viện xanh, Thư viện số” trong trường học.

Trên đây là Kế hoạch Phát triển Văn hóa đọc gắn với thư viện xanh, thư viện số trong các cơ sở giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn huyện Tân Hồng. Phòng GDĐT yêu cầu các trường triển khai thực hiện hiệu quả. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc liên hệ ông Trương Khắc Dũng, công chức Phòng GDĐT, điện thoại 0919333836 để được hỗ trợ./.